Αποκόλληση του Αμφιβληστροειδούς

Τί είναι αμφιβληστροειδής?
Φανταστείτε ότι το μάτι σας είναι σαν μια φωτογραφική μηχανή, και ότι ο αμφιβληστροειδής είναι το φιλμ της μηχανής αυτής. Ο αμφιβληστροειδής είναι ένα στρώμα νευρικού ιστού που επικαλύπτει το μέσα μέρος του ματιού (δείτε διάγραμμα). Οι ακτίνες φωτός μπαίνουν στο μάτι και εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή με τη βοήθεια του φακού. Ο αμφιβληστροειδής παράγει εικόνες, οι οποίες στέλνονται στον εγκέφαλο, μέσω του οπτικού νεύρου, για μετάφραση. Είναι όπως το φιλμ της φωτογραφικής μηχανής που χρειάζεται να εμφανιστεί για να βγουν οι φωτογραφίες.


Η διάγνωση της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς τίθεται πάντα από οφθαλμίατρο, αφού προηγουμένως μπουν σταγόνες που προκαλούν διαστολή της κόρης. Τα πρώιμα συμπτώματα του ασθενούς είναι λάμψεις (αστραπές, αστράκια), μυωψίες (μυγάκια, αράχνες) και έκπτωση της όρασης με μορφή κουρτίνας που ξεκινάει από το περιφερικό οπτικό πεδίο του ασθενούς και προχωρά προς το κεντρικό οπτικό πεδίο και καταλήγει να καλύψει όλη την όραση του ματιού.

Η αιτία της αποκόλλησης είναι οι ρωγμές του αμφιβληστροειδούς, που αν διαγνωσθούν έγκαιρα μπορούν να σταματήσουν την εξέλιξη της αποκόλλησης με μια περιχαράκωση τους, που γίνεται με laser φωτοπηξία. Εάν όμως δεν διαγνωσθεί έγκαιρα ή η φωτοπηξία με laser δεν είναι αρκετή να συγκρατήσει τον αμφιβληστροειδή, τότε αυτή επεκτείνεται έως ότου αποκολληθεί ολόκληρος ο αμφιβληστροειδής.

Σε περιορισμένης και μικρής εκτάσεως αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, η χειρουργική τεχνική που εφαρμόζεται είναι η πίεση του βολβού του ματιού εξωτερικώς (μόνιμη σκληρική πίεση) με ¨μοσχεύματα¨ συμπαγούς σιλικόνης ή σπόγγου σιλικόνης, τα οποία ράβονται στην εξωτερική επιφάνεια του βολβού με απώτερο σκοπό, την μόνιμη προσέγγιση και επανακόλληση του σκληρικού τοιχώματος με τον αμφιβληστροειδή. Για την συγκόλληση της ρωγμής του αμφιβληστροειδούς εφαρμόζεται κρυοπηξία ή laser φωτοπηξία.

Εάν η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι εκτεταμένη, τότε η τεχνική που εφαρμόζεται είναι η υαλοειδεκτομή. Με αυτή την τεχνική που ουσιαστικά είναι η πρώτη ¨λαπαροσκοπική¨ τεχνική που έχει εφαρμοστεί στον ανθρώπινο οργανισμό, διανοίγονται από την περιφέρεια του βολβού τρεις μικρές οπές. Από τις οπές αυτές, εισέρχονται μικροεργαλεία με τα οποία αφαιρείται το υαλοειδές σώμα του οφθαλμού επανατοποθετείται ο αμφιβληστροειδής στην θέση του και εφαρμόζεται κρυοπηξία ή ενδο-laser φωτοπηξία για την συγκόλληση των χειλέων της αμφιβληστροειδικής ρωγμής. Στο τέλος της επέμβασης, η οφθαλμική κοιλότητα πληρούται με ένα ειδικό αέριο το οποίο θα διατηρήσει τον αμφιβληστροειδή στην θέση του για τουλάχιστον 15 ημέρες. Ουσιαστικά, η δράση του αερίου είναι η ίδια με τον γύψο που τοποθετεί ο ορθοπεδικός στα κατάγματα, δηλαδή κρατά σταθερά στη θέση του τον αμφιβληστροειδή για να κολλήσει όπως ο γύψος το οστό.

Το αέριο αυτό σταδιακά θα απορροφηθεί από τον οφθαλμό και θα αντικατασταθεί με τον φυσιολογικό ορό του ασθενούς.

Σε παραμελημένες ή δύσκολες αποκολλήσεις στο τέλος της εγχείρησης αντί του αερίου, το μάτι συμπληρώνεται με έλαιο υγρής σιλικόνης. Η σιλικόνη έχει τον ίδιο ρόλο όπως και το αέριο μόνο που δεν απορροφάται και πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά όταν κρίνει ο χειρουργός. Το πλεονέκτημα της σιλικόνης είναι ότι προσφέρει σταθερότητα για μακρύ χρονικό διάστημα.

Στατιστικά παγκοσμίως, η χειρουργική αποκατάσταση της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς φτάνει άνω του 90% με μία εγχείρηση, εάν χειρουργηθεί σε πρώιμα στάδια ενώ οι προχωρημένες και παραμελημένες αποκολλήσεις έχουν χαμηλότερο ποσοστό επιτυχίας της τάξεως 70-80% με μία ή περισσότερες επεμβάσεις.

Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς έχει αποβάλλει τα τελευταία χρόνια την κακή της φήμη που την είχε κάνει υπεύθυνη για απώλεια της όρασης και ίσως και του ματιού, λόγω των νέων βελτιωμένων χειρουργικών τεχνικών.

Ακρογωνιαίος λίθος της επιτυχίας, αποτελεί η έγκαιρη πρόγνωση και χειρουργική αντιμετώπιση της.